Grote schulden vermijden?
Een kompas weg van rode cijfers

In ons land kampen heel wat mensen met grote schulden. Ongeveer 3% van de bevolking heeft achterstallige betalingen en maar liefst 50.000 huishoudens maken gebruik van schuldhulpverlening. En ook als je vandaag schuldenvrij bent, kan je financieel toch snel in de problemen komen als een aantal dingen fout lopen. Denk bijvoorbeeld aan ziekte, werkloosheid of een ondoordachte investering. Wij helpen jou om grote schulden en geldzorgen zo goed mogelijk te vermijden.

Wat zijn de gevolgen van grote schulden?

Het grootste gevaar van schulden is dat ze erg snel kunnen oplopen en in geen tijd kunnen leiden tot een uitzichtloze financiële situatie. Mensen met schulden rijden zich immers vaak vast in een vicieuze cirkel van afbetalingen en nieuwe renteverplichtingen die steeds moeilijker te beheren zijn.

Schulden hebben om die reden een erg negatieve impact op heel wat vlakken, zoals bijvoorbeeld:

• Jouw kredietwaardigheid: dat is een beoordeling van je financiële gezondheid, gebaseerd op je kredietgeschiedenis, inkomsten, schulden en betalingsgedrag. De Centrale voor Kredieten aan Particulieren (CKP) houdt een register bij van alle kredieten en leningen die particulieren in België hebben afgesloten en van hun wanbetalingen. Als je een krediet aanvraagt, raadpleegt de kredietverstrekker dit register. Als je schulden niet tijdig kunt terugbetalen, dan wordt het door die zogenaamde “zwarte lijst” moeilijker om in de toekomst leningen af te sluiten.
• Stress en jouw mentale gezondheid: grote schulden kunnen veel stress veroorzaken, wat een invloed kan hebben op jouw welzijn en dat van jouw naasten. Het Centrum Algemeen Welzijnswerk wijst erop dat geldproblemen vaak een bron van spanning zijn in relaties en kunnen leiden tot geweld, angst en depressie
• De gerechtsdeurwaarder aan jouw deur: als jouw schuldeisers ondanks verschillende herinneringen en aanmaningen niet aan hun geld geraken, dan is de kans groot dat ze via een minnelijke schuldvordering of een gerechtelijke schuldvordering hun schulden proberen te innen. Komt het tot een gerechtelijke invordering, dan zorgt een gerechtsdeurwaarder voor de uitvoering van die invordering.

Wat zijn de oorzaken van grote schulden?

Er zijn veel redenen waarom mensen zware schulden maken en in een uitzichtloze financiële situatie terechtkomen. Een overzicht.

• Schulden door onverwachte uitgaven

Grote onvoorziene rekeningen en financiële tegenslagen kunnen je snel in de problemen brengen. Denk maar aan autopech, een verwarmingsketel die plots dienstweigert, een lek in de waterleiding of een medisch noodgeval. Mensen die het water al aan de lippen hebben en op dat ogenblik geen spaarpotje hebben waarmee ze die onverwachte kosten kunnen opvangen, komen snel in de problemen.

• Schulden door een verlies van inkomen

Word je ontslagen, vind je lange tijd geen job, word je plots arbeidsongeschikt, zet jouw baas je op tijdelijke werkloosheid, kan je minder uren presteren, ...

Wanneer de vaste maandelijkse inkomsten plots stevig teruglopen en de vaste kosten zoals de hypotheek of de huur, de afbetaling van de auto en de rekeningen voor de nutsvoorzieningen wel gewoon blijven doorlopen, komen er al snel geldzorgen.

De schulden die in zo’n situatie gemaakt worden, worden overlevingsschulden genoemd. Mensen met deze schulden hebben te weinig geld om hun basisbehoeften te kunnen betalen.

• Schulden door een gat in je hand

We leven in een consumptiemaatschappij die ons altijd en overal aanmoedigt om spullen te kopen. Veel mensen hebben het moeilijk om neen te zeggen tegen nieuwe aankopen. Kosten jouw aankopen veel meer dan het geld dat na jouw vaste maandelijkse kosten overblijft op jouw bankrekening? Tenzij je zelf over een goedgevuld spaarpotje beschikt, is de kans groot dat je dan overbestedingsschulden maakt.

Die lijken eerst onschuldig en beheersbaar, maar afhankelijk van hoeveel schulden je maakt, hoe lang ze openstaan en wat je doet om ze terug te betalen, kan je snel in de problemen komen.

• Schulden door een gebrek aan financiële planning

Mensen die geen duidelijk budget of overzicht van hun inkomsten en uitgaven bijhouden, hebben het moeilijker om hun uitgavenpatroon af te stemmen op hun inkomsten. Zonder financiële planning is het bovendien een stuk moeilijker om grote kosten en langetermijnuitgaven en -inkomsten, zoals leningen of jouw pensioen, goed te beheren.

Heel wat organisaties zetten om die reden ook stevig in op de financiële opvoeding van jongeren.

• Schulden door een verandering van jouw persoonlijke situatie

Ingrijpende veranderingen in je leven kunnen je financiën ook op losse schroeven zetten. Echtscheidingen, bijvoorbeeld, kosten vaak handen vol geld.

Mensen die scheiden moeten niet alleen de kosten van een advocaat betalen als ze het onderling niet eens worden. Ze moeten meestal ook op zoek naar een nieuwe woning die ze alleen moeten financieren. In veel gevallen halveert het gezinsinkomen, terwijl de kosten niet evenredig dalen.

• Schulden door te veel kredieten

Sta je systematisch in het krijt? Sluit je meer kredieten af dan wat je aan schuldenlast kan dragen? Dan heb je niet veel tegenslag nodig om in de rode cijfers te belanden. Krijg je de schulden op zo’n moment niet meteen weggewerkt en ga je lenen om ze af te betalen, dan kom je al snel in een schuldenspiraal en uiteindelijk op de zwarte lijst van de Nationale Bank terecht.

Naast deze oorzaken kunnen nog heel wat andere oorzaken aan de basis liggen van veel schulden. Denk maar aan verslavingen zoals gok- of drugsverslavingen, recessies of andere economische tegenslagen die aandelenportefeuilles kelderen of spaarcenten ontwaarden.

Hoe kan je grote schulden voorkomen?

Wil je echt niet de speelbal worden van een schuldenhoopje dat in no time uitgroeit tot een heuse berg? Neem de touwtjes in handen en maak werk van het beheer van je geldzaken. Deze tips helpen je op weg.

• Stel een realistisch budget op

Dé manier om je geldzaken onder controle te houden, is door een realistisch budget op te stellen. Breng gedetailleerd in kaart wat je maandelijkse inkomsten en uitgaven zijn. Door al je vaste kosten, zoals huur, nutsvoorzieningen en boodschappen op te lijsten, kan je zien hoeveel er overblijft om te besteden aan vrije tijd of andere persoonlijke uitgaven.

Een belangrijk voordeel van een budget is dat je je minder laat leiden door impulsaankopen. Je weet immers op elk moment perfect hoeveel financiële marge je nog hebt.

• Beperk het gebruik van kredieten

Het is verleidelijk om voor je droomaankopen kredietkaarten te gebruiken of leningen af te sluiten. Maar als je meer leent dan wat je financieel aankunt, kan het snel erg fout lopen. Kredieten zijn een tijdelijk hulpmiddel, geen oplossing voor structurele financiële tekorten. Gebruik kredieten dus op een doordachte en verantwoorde manier en zorg ervoor dat je niet in een uitzichtloze schuldenspiraal belandt.

• Spaar regelmatig

Een van de beste manieren om jezelf te beschermen tegen onverwachte uitgaven of financiële tegenslagen is door regelmatig te sparen. Een financiële buffer zorgt er immers voor dat je niet meteen uit je lood geslagen wordt bij grote onvoorziene kosten, zoals ziekenhuisfacturen, autopech of andere noodgevallen. Idealiter spaar je elke maand een vast bedrag, hoe klein ook, om geleidelijk aan financiële ademruimte op te bouwen.

• Onderhandel over je schulden

Het klinkt vreemd, want de meeste mensen praten niet graag over hun schulden. Toch is dit een gouden tip. Merk je dat je moeite hebt om jouw schulden af te lossen? Wacht dan niet te lang om actie te ondernemen. Praat met je schuldeisers. Oplossingen zoals een krediethergroepering kunnen bijvoorbeeld helpen om meerdere leningen samen te voegen in één lening met een lagere rente. Zo zorg je voor een vaste en makkelijk beheerbare maandelijkse aflossing. Probeer daarnaast te onderhandelen over lagere rentevoeten of langere looptijden, waardoor je financiële ademruimte krijgt en het risico op wanbetaling vermindert.

Wat te doen bij financiële moeilijkheden?

Heb je schulden die dreigen te ontsporen? Loop niet weg van je problemen en onderneem meteen actie om te voorkomen dat jouw situatie verergert. Hoe sneller je schakelt, hoe groter de kans dat je geldzorgen snel weer van de baan zijn.

Er zijn verschillende stappen die je kunt zetten en instanties waarbij je kunt aankloppen om je te helpen bij financiële moeilijkheden.

• Zoek hulp bij een schuldbemiddelaar

Een van de eerste stappen die je kunt zetten, is contact opnemen met een schuldbemiddelaar. Dit is een professional die gespecialiseerd is in schuldsanering. Ze helpen je met het beheer van je schulden en met het opmaken van een plan om die schulden af te lossen. Een schuldbemiddelaar kan onderhandelen met je schuldeisers om betalingsregelingen te treffen, je helpen inzicht te krijgen in je financiële situatie en ervoor zorgen dat je de nodige ondersteuning krijgt om je schulden af te bouwen.

In Vlaanderen kan je je informeren bij de Centra voor Algemeen Welzijnswerk en bij de OCMW’s in de verschillende gemeenten. Woon je in Brussel? Dan kan je hiervoor terecht bij het Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

• De collectieve schuldenregeling

Als je zoveel schulden hebt dat je ze niet meer zelf kunt afbetalen, kan je in België een beroep doen op een wettelijke procedure: de collectieve schuldenregeling (CSR). Dit is een juridische maatregel die door een rechter wordt goedgekeurd en die jou beschermt tegen schuldeisers in de zoektocht naar een oplossing.

• - Woon je in Vlaanderen? Dan vind je hier alle informatie over de collectieve schuldenregeling
• - Woon je in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Dan kan je terecht bij het Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.



Geldzorgen hebben een grote impact op heel wat facetten van jouw leven. Met de juiste informatie en ondersteuning kan je – al dan niet met de hulp van een schuldhulpverlener - jouw traject uitstippelen naar een schuldenvrij bestaan.

Hulp nodig? De kredietexperten van Cofidis staan aan je zijde..

Een kredietexpert contacteren