Alles over je
brutoloon, nettoloon en de indexering

Wist je dat het woord 'salaris' afkomstig is van 'salarium', het Latijnse woord voor 'zoutrantsoen'? Romeinen werden vaak betaald met zout, het 'witte goud' was erg waardevol omdat je er voedsel langer mee kan bewaren. Als Romein wist je dus meteen of je werk het 'zout op de patatten' waard was. En weet je ook hoe vandaag de dag je nettosalaris berekend wordt? En wat het verschil tussen je bruto- en je nettoloon is? En die befaamde indexatie, wat is dat dan precies? We ontrafelen de geheimen van je loonbrief.

1. Bruto- en nettoloon

Als we in België over ons loon praten, dan hebben we het meestal over ons 'netto' loon. De reden daarvoor is simpel. In ons loonsysteem voor werknemers en arbeiders, worden de verschillende inhoudingen en kosten afgetrokken van je 'bruto' loon - aan de bron dus - alvorens je het geld op je bankrekening ontvangt.

Het nettoloon wordt in twee tijden berekend:

• Van je 'bruto'-loon worden eerst de sociale zekerheidsbijdragen (RSZ) afgetrokken. Met die bijdragen worden onze pensioenen, ziekteverzekering en werkloosheidsuitkeringen gefinancierd.
• Wat overblijft is je 'bruto belastbaar' salaris. Dit is de basis waarop je belastingen en inhoudingen wordt berekend (afhankelijk van je gezinssituatie, eventuele uitkeringen en de diverse tegemoetkomingen en verminderingen). Wat overblijft is je nettoloon.

Wist je trouwens dat je werkgever ook nog sociale zekerheidsbijdragen moet betalen op je brutoloon? Het werkelijke bedrag van je loon (het 'super-brutosalaris') ligt dus nog een stuk hoger dan het brutosalaris dat op je loonbrief staat.
Wil je weten hoeveel je overhoudt van je brutoloon, dan kan je hier een simulatie maken.

2. Bedrijfsvoorheffing en belastbaar brutoloon

Waarom gebeurt de belastingaftrek eigenlijk in twee tijden? De RSZ-bijdragen zijn voor iedereen gelijk (13,07% van het brutoloon), maar de berekening van de personenbelasting hangt af van je persoonlijke situatie. De bedrijfsvoorheffing die je werkgever inhoudt (aftrekt), is in feite al een voorschot op je personenbelasting. Het is een manier om te vermijden dat je aan het einde van het jaar in één keer een groot bedrag moet ophoesten. Deze voorheffing, die door je werkgever wordt berekend op basis van je persoonlijke situatie, houdt rekening met je salaris, of je getrouwd bent, hoeveel kinderen je ten laste hebt, enzovoort. Maar omdat bij de betaling van je loon nog niet alle factoren bekend zijn om de uiteindelijke berekening van je belastingen te doen (je hypotheek of kosten die je kan inbrengen), moet je nog steeds elk jaar een belastingaangifte invullen. Soms krijg je daarbij geld terug, soms moet je bijbetalen.

3. Arbeiders en bedienden: waarom een verschillende berekening?

Zoals we hierboven al schreven, bedragen de socialezekerheidsbijdragen die elke maand op je loon worden ingehouden 13,07% voor iedereen. Voor bedienden is dit percentage echter gebaseerd op 100% van het brutoloon en voor arbeiders op 108% van het brutoloon. Waarom dat verschil? Het vakantiegeld van arbeiders wordt betaald uit een specifiek vakantiefonds dat niet beheerd wordt door de werkgever, maar wel door de RJV (Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie). Er worden bovendien er geen sociale bijdragen ingehouden op het vakantiegeld voor arbeiders.

4. Wat zijn de verschillende belastingschijven?

In ons land is de belastingheffing progressief, in schijven volgens het belastbare loon.

Elke loonschijf heeft een specifiek belastingtarief:

• Van € 0 tot € 10.160 > 0% (vrijgesteld deel)
• Van € 10.160 tot € 15.200 > 25%
• Van € 15.200 tot € 26.830 > 40 %
• Van € 26.830 tot € 46.440 > 45 %
• Hoger dan € 46.440 > 50 %

Dus ... als je bruto belastbaar jaarsalaris € 36.000 bedraagt, betaal je:
((15.200 - 10.160) x 25%) + (11.630 x 40%) + (9.170 x 45%) = 1.370 + 4.652 + 4.585 = 10.607
Je uiteindelijke netto jaarsalaris zal dus 36.000 - 10.607 = € 25.393 zijn.

5. Loonindexatie: automatisch of niet?

In België wordt vaak gedacht dat de loonindexering automatisch gebeurt. Dat is waar en niet waar … Even kijken hoe dat precies werkt.

De consumentenprijsindex is een barometer waardoor lonen, pensioenen en sociale uitkeringen automatisch aangepast kunnen worden aan de veranderende levenskost.

De index bestaat uit 2 dingen:

• De indexkorf. Dit is een soort virtueel winkelkarretje met ongeveer 500 producten en diensten dat de gemiddelde consumptie van een Belgisch huishouden weergeeft. Op basis van de prijzen van deze producten meet men de stijging van onze levenskost. Om ervoor te zorgen dat de indexkorf mee-evolueert met onze leefgewoontes, worden de producten en diensten in de korf elke 2 jaar herzien.
• De gezondheidsindex. Deze is afgeleid van de indexkorf door er bepaalde producten uit te verwijderen, zoals alcoholische dranken, tabak en brandstof.

Het is op basis van deze gezondheidsindex (een gemiddelde over vier maanden) dat de indexering van de lonen (maar ook pensioenen, sociale uitkeringen en huur) wordt berekend. Er zijn dan twee mechanismen:

• Bij het overschrijden van een bepaalde waarde (spil), worden de lonen aangepast. Dit kan meerdere keren in het jaar gebeuren, afhankelijk van de evolutie van de gezondheidsindex.
• Op een vaste datum. De lonen worden op dat moment aangepast op basis van de spilindex(en) van de voorgaande periode. De indexering op een vaste datum kan maandelijks, tweewekelijks, driemaandelijks, halfjaarlijks of jaarlijks zijn. Alles hangt af van het paritair comité waartoe je behoort.

6. Wie heeft recht op loonindexering?

In België is er geen wet die voor alle werknemers de automatische indexering verplicht.

De indexering varieert naargelang het statuut van de werknemer:

• Voor overheidsdiensten (ambtenaren) is het automatisch en bij wet geregeld.
• In andere sectoren vindt de indexering jaarlijks plaats of bij het overschrijden van de spilindex.

De regels hangen af van de paritaire comités voor elke sector (het nummer van jouw paritair comité staat vermeld op je loonfiche). Wil je weten wat jouw indexering zal zijn en wanneer die ingaat, dan kan je deze tool gebruiken.

Onze Cofidis kredietspecialisten helpen je graag verder met alle info en oplossingen omtrent je budgetbeheer, je kredieten of andere financiële vragen. Aarzel niet om ons te contacteren of lees onze blog.

Een vraag?